Gehandicaptenzorg

Dagcentrum

Vraaggestuurde werking

In het dagcentrum bieden we een ruime waaier aan activiteiten. We leggen de klemtoon op ontplooiing, individuele vaardigheden, kwaliteit van leven en persoonlijke autonomie. Hierbij wordt zoveel mogelijk vraaggestuurd gewerkt door in dialoog te gaan met de cliënt. We luisteren naar de behoeften en wensen en zoeken samen naar activiteiten die passen bij de interesses en mogelijkheden.

Het aanbod werd voor de cliënten visueel voorgesteld via affiches, zodat ze zelf konden aangeven welke activiteiten ze in het dagcentrum wilden doen. Er werd ook gevraagd of ze buiten het bestaande aanbod nog iets nieuws wilden doen. Bij de bevraging werd ook ruimte gelaten voor ideeën van het netwerk van de cliënt. Voor bepaalde activiteiten was er meer vraag, dan aanbod. Natuurbeleving is daarvan het meest uitgesproken voorbeeld en zal in 2024 meer worden aangeboden.

Samen tuinieren

Door de bouwwerken op de site was de tuin van het dagcentrum helaas al een tijdje niet meer toegankelijk. We zochten dan ook een nieuwe manier om terug wat meer natuur in onze werking te brengen. Samen buiten aan het werk kan immers zo waardevol zijn. We vonden een nieuwe plek! Naast de woningen op Berkendries lag er een braakliggend stukje grond dat omgetoverd werd tot een moestuin. We verzamelden samen met de cliënten ideetjes en bouwden zo ‘ons tuintje’ uit. We kozen ervoor om te werken met vierkantemeter tuintjes die gemakkelijk te onderhouden zijn. We maakten zelf onze eigen moestuinbakken.

In ons natuuratelier houden we niet enkel van groenten. Ook bloemen en kruiden kunnen niet ontbreken in een mooie, biodiverse tuin. Beetje bij beetje komt er al wat leven in ons tuintje. We dromen nog van paadjes, bessenstruiken en ook kleurrijke en speelse kijk- en voelelementen om er een echte belevingstuin van te maken. In de winter maken we ook bloembakken, voeder- en vogelhuisjes en vetbollen voor de vogels. Daarnaast verzorgen we de vogeltjes op Berkendries. Samen buiten zijn, druk in de weer of genietend van de sfeer … het geeft ons allen veel voldoening. We hopen er samen iets moois van te maken!

Een goed contact met je buren is altijd aangenaam. Daarom is Burendag het ideale moment om bij te babbelen of om nieuwe buren te leren kennen. Op dinsdag 27 juni organiseerden de cliënten en de begeleiding van de Merodestraat voor het eerst een Burendag. Via een aanvraagprocedure bij de stad Mechelen, kregen we affiches en uitnodigingen om de Burendag aan te kondigen. We vroegen iedereen om zelf een hapje en/of drankje mee te brengen, omdat we niet wisten hoeveel mensen er zouden komen. Wilfried speelde op zijn mondharmonica. De overbuurman van Chick ‘n Dip bezorgde ons lekkere hapjes. De buren die langskwamen vonden het een leuk initiatief. Enkele buren vertelden dat ze volgend jaar mee willen helpen met een Burendag. We zouden dit graag minstens jaarlijks willen organiseren. Het is tof om zo elkaar beter te leren kennen en een fijne band op te bouwen. Voor onze cliënten is het ook een moment om te laten zien wie ze zijn. We staan op de kaart in de Merodestraat. Graag tot volgend jaar!

Housewarming in Merode

De cliënten van de Merodestraat wonen nu 1 jaar in hun nieuwe woning. Om dat te vieren werd er een housewarming georganiseerd. Buurtbewoners en familie waren van harte welkom om een kijkje te komen nemen in onze woning. Ze werden ontvangen door 19 enthousiaste cliënten en hun begeleiders. Er werden tal van hapjes voorzien en toen de eerste sneeuw van 2023 viel, konden de bezoekers genieten van onze versgemaakte soepen. Deze vielen absoluut in de smaak.

Er kwamen veel mensen op bezoek: familie, buren, vrijwilligers, ouders die een plek zochten voor hun kind, enkele bekende Borgersteincollega’s en zelfs onze burgemeester kwam een kijkje nemen. Iedereen kreeg een uitgebreide rondleiding. De cliënten toonden met trots hun kamer. Bezoekers konden zien hoe we leven en wat we hier allemaal doen. Het was fijn om zoveel bezoekers te mogen ontvangen. Dat heeft zeker een positieve indruk op onze cliënten achtergelaten. Iedereen was vol lof en maakte al plannen voor het volgende feest.

Op Berkendries begeleiden we volwassenen met een verstandelijke beperking, al dan niet met een bijkomende nood aan ondersteuning omwille van ouderdom (bijvoorbeeld dementie). De site bestaat uit vijf identieke woningen. De kernbegrippen van de ondersteuning op Berkendries zijn warme zorg, behoud van contact, comfort en rust.  

In elke woning hoort een eigen werking die aangepast is aan de noden van de cliënten. Voorheen was woning B een zeer heterogene doelgroep van 21 cliënten met uiteenlopende noden. Dit leidde tot een uitdagende situatie voor de begeleiding, aangezien ze een delicate balans moesten vinden tussen de fysieke zorg voor cliënten en het bieden van nabijheid. Bij het bepalen van de doelgroepen op Berkendries werd daarom besloten om in te zetten op een jonger publiek in woning B. Dit veranderingsproces verliep in verschillende fases. In de eerste fase (bij het verlaten van het seminariegebouw naar de nieuwe zorgsite) werden enkele nieuwe cliënten opgenomen in woning B1. De tweede fase omvatte de verhuis van 3 en de komst van 3 nieuwe cliënten in woning B2. Met de komst van de nieuwe cliënten werd het duidelijk dat ook de stijl van begeleiden aangepast moest worden. Er werd gekozen voor specifieke ondersteuningsnoden zoals nabijheid, voorspelbaarheid en prikkeldosering. Door als begeleiding hierop in te zetten hebben cliënten minder stress en voelen ze zich meer ontspannen.

Om begeleiders hierin te ondersteunen kozen we voor een traject met Trifier, een Nederlandse vormingsorganisatie. Zij speelden een cruciale rol in dit proces. Tijdens verschillende vormingsdagen werd ingezet op ‘de-escalerend werken’ of het verminderen en voorkomen van escalaties. De eigen houding en communicatie van de begeleider staat hierbij centraal. Al deze veranderingen hadden ook invloed op het team van woning B. Cruciale vragen werden gesteld: past deze doelgroep bij mijn stijl? Wat doe ik graag als begeleider? Waar haal ik voldoening uit in m’n job als begeleider? Deze vragen brachten enkele begeleiders ertoe om te kiezen voor een andere woning. Dit opende de mogelijkheid voor anderen om te kiezen voor het project van woning B. Het proces is nog niet ten einde. Het blijft dynamisch inspelen op de nieuwe cliënten. We hopen dat ze woning B snel als een tweede thuis mogen ervaren.

Bij de Dienst Mobiele Begeleiding (DMO) ondersteunen we cliënten op verplaatsing. In het voorbije jaar breidde onze DMO verder uit met 7 nieuwe cliënten PVB (persoonsvolgend budget) en enkele cliënten RTH (Rechtstreeks Toegankelijke Hulp). Dat vertaalde zich gelukkig snel in meer personeelsmiddelen, zodat ook het team collega’s uitbreidde. Momenteel begeleiden we 30 PVF-cliënten en een tiental in RTH-verband met een team van 13 begeleiders. Wat opvalt is dat onze expertise in begeleiden alsmaar verder wordt aangescherpt door het bredere profiel van cliënten die zich aanmelden. Het gaat soms om mensen met complexe problematieken, niet noodzakelijk met een verstandelijke beperking. Zo ook bijvoorbeeld verslavingsproblematiek -en de daaruit voortgekomen sociale of maatschappelijke problemen-, personen met kinderen -al dan niet al in beeld binnen andere hulpverleningsdiensten-, zeer jonge mensen, ... Het vraagt van de begeleiders een grote soepelheid en creativiteit om steeds opnieuw naar oplossingen te zoeken voor allerlei situaties. Ook onze kennis en het leren samenwerken met andere diensten wordt verder uitgebreid, in kaart gebracht en vastgehouden voor de toekomst.

Steeds frequenter botsen we op meer maatschappelijke problemen zoals woonnood, armoede, sociale uitsluiting, werkloosheid en eenzaamheid. Maar evengoed begeleiden we mensen in alles wat het dagelijkse leven kan inhouden. Hulp in huishoudelijke taken, administratie, samenwerking met bewindvoerders, vervoersmogelijkheden, het beheren van de agenda, … Dit is maar een greep uit de vele taken. Onze visie daarin is dat we steeds naast de mensen staan, ze ondersteunen waar nodig en niet meer dan noodzakelijk. Werken voor DMO is een boeiende job met grote uitdagingen, waar de voldoening ligt in het verschil maken, hoe klein ook, voor het welzijn van de cliënten.

In 2023 heeft Borgerstein een boeiend leiderschapstraject doorgemaakt, waaraan 24 leidinggevenden actief hebben deelgenomen. Dit initiatief ontstond op vraag van onze leidinggevenden, die erkenden dat een uniform kader voor leiderschap essentieel is. Met dit doel voor ogen zijn we in samenwerking gegaan met Impetus-academy, een spin-off van de universiteit Gent die organisaties ondersteunt in leiderschapsontwikkeling vanuit de zelfdeterminatietheorie.

Volgens deze theorie gedijen mensen het best wanneer ze hun behoefte aan autonomie, verbondenheid en competentie kunnen vervullen. Dit betekent dat het kunnen maken van keuzes, het ervaren van sociale connecties en het gevoel van bekwaamheid (verwerven) cruciaal zijn voor optimaal functioneren en welzijn. Als leidinggevende kan je door de ‘juiste’ leiderschapsstijlen toe te passen, inspelen op de kernbehoeften van autonomie, verbondenheid en competentie bij je team.

Het traject begon met een overzicht van de ABC-theorie, gevolgd door een uitnodiging voor de leidinggevenden om een scan uit te voeren. Deze scan bood inzicht in eigen leiderschapsstijl, eigen ABC-behoeften en de ABC-batterijen van het team. Het leiderschapstraject omvatte drie modules, elk met een praktische opdracht. De 24 leidinggevenden werden verdeeld in vier groepen, die gedurende het traject drie keer bijeenkwamen. Tijdens deze sessies stond het reflecteren op de praktijkopdrachten, het delen van achtergrondtheorie en het uitvoeren van intervisie centraal.

Het leiderschapstraject werd afgesloten met een evaluatie, waarin werd geconcludeerd dat het ABC-kader een werkbaar instrument is, maar dat verdere implementatie noodzakelijk is. Dit traject heeft niet alleen bijgedragen aan het versterken van leiderschapsvaardigheden, maar ook aan het creëren van een gezamenlijk begrippenkader binnen de organisatie.

We kijken uit naar de verdere implementatie van het ABC-kader, waarmee we ons leiderschap op een consistente en effectieve wijze kunnen blijven ontwikkelen.

In Borgerstein staan er dagelijks vrijwilligers klaar om cliënten mee te omringen met zorg. Nu ze weer actief zijn, na de dip door corona, merk je hoe belangrijk hun extra werk is en hoe welkom ze zijn. In 2023 konden we rekenen op een team van 128 vrijwilligers, dat zijn er 8 meer dan vóór 2020!

Tine en William zijn met pensioen, maar werkmoe zijn ze nog lang niet. Ze doen al meer dan 20 jaar vrijwilligerswerk in Borgerstein. Ze kennen Borgerstein heel goed, want beiden startten groep 14 op als begeleider in 1980! 43 jaar later zijn ze nog steeds verbonden met onze voorziening.

William spreekt maandelijks af met Sven. Hij woont in een van onze huizen in de stad. “We gaan dikwijls samen een hapje eten. Sven vertelt dan over zijn interesses, zorgen, familie en het leven in de Schijfstraat. Ik luister, motiveer en stimuleer. Het kost me weinig moeite en je krijgt er zoveel vriendschap voor terug.”

Tine houdt regelmatig contact met Jozef en Shamara van de dienst mobiele ondersteuning. Ze vindt het leuk om hen een fijne tijd te bezorgen. “Samen genieten we van uitstapjes en activiteiten zoals een wandeling in het park, op bezoek bij Sjarabang of een etentje bij mij thuis. We hebben nog veel plannen voor de toekomst! Optredens, theater, film, restaurants, op uitstap met de trein en de fiets, … “